- خیابان شریعتی، پایین تر از پل رومی، پلاک 1758، ساختمان ققنوس
فرانسه یکی از جذابترین کشورهای دنیا از نظر فرهنگی است و فرهنگ مردم فرانسه همواره به عنوان یک فرهنگ جذاب و پیشرو، تاثیراتی مهمی بر فرهنگ کشورهای جهان داشته است. کشوری که زادگاه نویسندگان بزرگی مارسل پروست، ویکتور هوگو، آلبر کامو و … بوده، نقاشانی چون کلود مونه را به جهان معرفی کرده است و پایتخت آن محل گردهمایی و زندگی هنرمندان جهانی مطرحی مانند پابلو پیکاسو، ارنست همینگوی و … بوده است.
فرانسه کشوری است که غذا، ادبیات، مد و پوشاک جایگاه بسیار مهمی در آن دارد و فرهنگ مردم پاریس و فرانسه سالها به عنوان یکی از فرهنگهای مرجع در جهان شناخته میشده است. حتی در ایران و در دوران قاجار نیز، فرهنگ کشور فرانسه منبع الهام تجددگرایان ایرانی بوده است و بسیاری از کلمات و آداب و رسوم مردم فرانسه به زندگی روزمره ایرانیان وارد شد.
در این مقاله از وبلاگ ققنوس قصد داریم شما را با جنبههای مختلف فرهنگ عمومی مردم فرانسه آشنا سازیم تا علاوه بر آشنایی با این کشور، در صورت شرکت در تور فرانسه تجربه خوشایندی داشته باشید.
[lwptoc]
فرهنگ فرانسه یا به طور خاص فرهنگ شهر پاریس، با توجه به عوامل جغرافیایی و رویدادهای تاریخی این کشور پدید آمده و تحت تاثیر نیروهای خارجی و داخلی شکل گرفته است. از قرن 17 میلادی به بعد، فرهنگ مردم کشور فرانسه به عنوان هسته مرکزی فرهنگ فرادست (High Culture) در اروپا شناخته میشد و پس از قرن نوزدهم، گستره تاثیرگذاری خود را به سرتاسر جهان افزایش داد.
در نیمه پایانی قرن 19 میلادی، مردم و فرهنگ فرانسه نقش مهمی در سینما، فشن، آشپزی، ادبیات ،تکنولوژی، علوم اجتماعی و ریاضیات ایفا کردند و بخش زیادی از فرهنگ کنونی جهان، از فرهنگ فرانسویها ریشه گرفته است.
اگرچه تاثیر فرهنگ فرانسه در طول سالها و با توجه به وضعیت اقتصادی، سیاسی و نظامی این کشور فراز و فرودهایی را تجربه کرده است، اما با اینحال امروزه فرهنگ این کشور هنوز یکی از تاثیرگذارترین فرهنگهای جهان است و طبق نظرسنجیهای انجام شده، پس از کشورهای آلمان، کانادا و بریتانیا، رتبه چهارم بیشترین تاثیر فرهنگی در جهان را داراست.
در ادامه این مقاله درباره فرهنگ مردم فرانسه بیشتر خواهیم خواند.
برای آشنایی با فرهنگ بومی مردم فرانسه، پیش از هر چیز نیاز است که شهروندان این کشور را بیشتر و بهتر بشناسیم. طبق آخرین بررسیهای انجام شده، فرانسه در سال 2020 میلادی در حدود 67.08 میلیون نفر جمعیت دارد. با این آمار، فرانسه بیستمین کشور پرجمعیت دنیا و سومین کشور بزرگ اروپا (بعد از روسیه و آلمان) است.
اکثریت مردم پاریس و فرانسه، از نژاد سلتیک (Celtic) و گل (Gauls) هستند، اما مطمئنا نژاد فرانسویها با گذشت قرون متعدد خالص نمانده و با نژادهای ایتالیایی و آلمانی ترکیب شده است. طبق بررسیهای انجام شده در سال 2004 میلادی، 51 میلیون نفر از شهروندان فرانسه (85%) سفید پوست، 6 میلیون از شمال غربی آفریقا (10%)، 2 میلیون نفر سیاه پوست (3.3%) و یک میلیون نفر آسیایی (1.7%) بودهاند. برآورد میشود که حداقل یکی از اجداد بیش از 40 درصد جمعیت امروزی فرانسه، از اوایل قرن بیستم میلادی به این کشور مهاجرت کردهاند.
مسلما برای آشنایی با فرهنگ مردم فرانسه، باید با زبان این کشور نیز آشنا شویم. بر اساس اصل دوم قانون اساسی فرانسه، زبان رسمی این کشور فرانسوی است که یک زبان رومیتبار (Romance) است که از زبان لاتین ریشه گرفته است. امروزه فرانسوی زبان اول بیش از 88 درصد جمعیت فرانسه است و میشود گفت که تمام مردم این کشور، قادرند به زبان انگلیسی صحبت کنند. همچنین پیش بینی میشود که زبان فرانسوی پس از انگلیسی، دومین زبان بینالمللی دنیا باشد.
در حدود 3 درصد مردم فرانسه، به زبان آلمانی و لهجههای آن صحبت میکنند، در منطقه شمال شرقی این کشور زبانهای فلامان (Flemish) رواج دارد و زبان عربی، سومین زبان اقلیتها در فرانسه است. زبان ایتالیایی در مرز فرانسه و ایتالیا و زبان اسپانیایی در جنوب غربی و مرز اسپانیا نیز رواج دارد.
پس از آشنایی با این موارد، باید به جنبههای دیگر فرهنگ مردم فرانسه از قبیل دین و آداب و رسوم این کشور پرداخت.
[sc name=”highlight” text=”بر اساس اصل دوم قانون اساسی فرانسه، زبان رسمی این کشور فرانسوی است که یک زبان رومیتبار (Romance) است که از زبان لاتین ریشه گرفته است” ]
احتمالا این سوال برای شما وجود دارد که دین رسمی کشور فرانسه چیست. اما باید بدانید که فرانسه کشوری سکولار است و بر اساس قانون اساسی، فرانسه هیچ دینی را به عنوان دین رسمی و قانونی نمیشناسد. با اینحال تاریخچه دین مسیحیت و مذهب کاتولیک در این کشور به بیش از هزار سال میرسد و همین موضوع، تاثیرات متعددی بر فرهنگ و آداب مردم فرانسه داشته است.
امروزه بیشتر از 64 درصد جمعیت فرانسه پیرو مذهب کاتولیک هستند. ادیان دیگر چون اسلام و بوداییسم نیز از دیگر ادیان پرطرفدار در این کشور به شمار میروند.
غرور و عرق ملی اهمیت بسیار بالایی در فرهنگ مردم فرانسه دارد و احترام و علاقهای که آنها نسبت به تاریخ، فرهنگ و حتی حکومت خود دارند، یکی از مهمترین خصوصیات اخلاقی مردم فرانسه به شمار میروند. منطقی است که هرگونه نظر منفی درباره این کشور و فرهنگ آن، با واکنش منفی و حتی تند اهالی فرانسه مواجه میشود. به همین دلیل است که شناخت روحیات مردم فرانسه اهمیت بسیاری دارد وگرنه هر رفتار نادرستی میتواند برای شما مشکل ساز شود.
همچنین آزادی، برابری و برادری از دیگر ارزشهای فرهنگی جامعه فرانسه است که شعار ملی این کشور به شمار میرود و از انقلاب کبیر فرانسه ریشه گرفته است. این سه ارزش، از شعارها و اهداف اصلی انقلاب فرانسه بوده و میتوان آن را هسته اصلی جامعه فرانسه در نظر گرفت.
عشق و احساسات نیز از دیگر مواردی است که تاثیر آن در رفتار و فرهنگ مردم فرانسه را مشاهده خواهید کرد. کافیست چند ساعتی در خیابانهای پاریس قدم بزنید تا زوجهای بسیاری را مشاهده کنید که در حال قدم زدن، گپ و گفت و استفاده از تفریحات پاریس هستند.
غذا و نوشیدنی یکی دیگر از مهمترین جنبههای فرهنگ مردم فرانسه است و اصلا یکی از جذابیتهای سفر به این کشور، خوردن غذاهای خوشمزه و متنوع فرانسه است. همچنین فرانسویها به غذا خوردن به عنوان یک فعالیت اجتماعی نیز نگاه میکنند و شامهای طولانی مدت معمولا مکان خوبی برای گپ و گفت بین دوستان و اقوام به شمار میرود.
اگرچه تکنیکهای آشپزی فرانسوی در طول این سالها تغییر کرده و به سوی سادهتر شدن پیش رفته است، اما همچنان استفاده از سسهای غلیظ و مراحل پیچیده آماده سازی در آشپزی فرانسه بسیار معمول است. بسیاری از غذاهای روزمره فرانسه با خوراک گوشت یا boeuf bourguignon تهیه میشوند.
همچنین اگرچه سیب زمینی سرخ شده یا فرنچ فرایز (French fries) اصالتا فرانسوی نیست و از بلژیک یا اسپانیا به این کشور وارد شده، اما امروزه به عنوان یکی از مهمترین غذاهای فرانسوی در سرتاسر جهان شهرت دارد.
اما علاوه بر غذاهای اصلی، انواع دسر و شیرینیهای خوشمزه نیز جایگاه بسیار مهمی در فرهنگ مردم فرانسه دارند و شیرینی فروشیها یکی از اصلیترین مغازههایی هستند که در خیابانهای پاریس مشاهده خواهید کرد.
اغراق نیست اگر بگوییم با شنیدن نام فرانسه و پاریس، مد و فشن اولین کلمهای است که به ذهن خطور میکند. پاریس به عنوان پایتخت مد و فشن شناخته میشود و زادگاه برندهای بسیار معتبر این حوزه چون هرمس (Hermes)، دیور (Dior)، شانل (Chanel) و … است.
با چند ساعت قدم زدن در میان خیابانهای پاریس، خواهید دید که شهروندان فرانسه به طرز لباس پوشیدن خود اهمیت بسیاری میدهند و پوشش مردم فرانسه بسیار شیک، حرفهای و بر اساس مد روز است و بی دلیل نیست که آن را پایتخت مد جهان میدانند.
البته باید بدانید که اگر به یک میهمانی رسمی و مهم دعوت شدید، بهترین کار این است که یک لباس کاملا رسمی انتخاب کنید. پوشیدن لباسهای اسپرت و معمولی در مراسم رسمی، کاری ناپسند به شمار میرود و در فرهنگ مردم فرانسه جایگاهی ندارد.
شاید بتوان گفت پس از دوران رنسانس که ایتالیا تاثیر بسیاری بر هنر اروپا و جهان داشته است، این فرانسه بود که به عنوان مهمترین مرکز هنری جهان شناخت شد. فرانسه و به خصوص پاریس، برای چند قرن یکی از الهامبخشترین شهرهای جهان برای هنرمندان به شمار میرفتهاند. نویسندگان، شاعران، فیلسوفان و نقاشان بزرگی در فرانسه بدنیا آمدند که اگر بخواهیم تنها نام آنها را قید کنیم، به یک مقاله مفصل جداگانه نیاز داریم.
همچنین در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، پاریس فرانسه مهمترین مرکز هنری جهان به شمار میرفت و هنرمندان بسیاری از سرتاسر جهان در این شهر زندگی میکردند و همانها نیز بر فرهنگ مردم فرانسه تاثیرات متعددی گذاشتند.
حتی برای سالهای متمادی، بسیاری از جنبههای زندگی و آداب و رسوم در پاریس، به عنوان نشانههای از هنرمندی و روشنفکری شناخته میشد و در سرتاسر دنیا میتوانستید افرادی را مشاهده کنید که از فرهنگ مردم فرانسه تقلید میکنند تا خود را هنرمند معرفی کنند.
اما با اینحال، مردم فرانسه نیز برخی کارهای عجیب و غریب انجام میدهند که شاید باور آنها سخت باشد. به عنوان مثال، یکی از عجیبترین قوانین شهر پاریس و فرانسه این است که شما نمیتوانید نام ناپلئون را بر روی هیچ خوکی بگذارید. یا یک عادت عجیب مردم فرانسه این است که گلها را تنها با تعداد زوج به یکدیگر هدیه میدهند. احتمالا میدانید که نان باگت یکی از نانهای محلی فرانسه است. اما آیا میدانید یکی از حقایق جالب درباره فرانسه این است که نباید نان باگت را برعکس روی میز قرار دهید؟ چون فرانسویها معتقدند که این کار باعث بدشانسی میشود.